Jak legalnie zatrudniać obcokrajowców w Polsce?

Zatrudnianie obcokrajowców wiąże się ze spełnieniem wielu rygorystycznych wytycznych, z których część nie wymaga zbyt dużego rozeznania w obecnych przepisach. Niektóre są jednak bardzo precyzyjnie i jasno określają wszystkie kroki i wymagania, które musi spełnić każdy pracodawca chcący zatrudnić obcokrajowca. Brak spełnienia jakichkolwiek wytycznych może rodzić wiele problemów zarówno dla zatrudniającego, jak i zatrudnionego. Podstawowym wymogiem względem wszystkich osób z zagranicy jest uzyskanie pozwolenia na pracę, nie zawsze jest to jednak dokument wymagany prawnie.

Potrzebujesz pracownika?

Z jakiego powodu warto zatrudniać obcokrajowców?

Zatrudnianie cudzoziemców ma wiele zalet korzystnych między innymi finansowo, dlatego coraz więcej pracodawców decyduje się na wprowadzenie do swoich szeregów osób z zagranicy. Pracowników przyjeżdżających do Polski w celu zarobkowym zdecydowanie warto uznać za elastycznych, godnych zaufania i pracowitych, którym zależy na dobrej opinii u pracodawcy oraz stabilnym i pewnym zatrudnieniu. Z reguły cudzoziemcy przyjeżdżają do pracy w Polsce głównie ze względu na znacznie większe zarobki za tą samą pracę, dlatego najczęściej mamy do czynienia z pracownikami fizycznymi. Niskie wymagania względem wykształcenia oraz dokumentacji dotychczasowej kariery zawodowej sprawia, że wiele firm budowlano-remontowych, magazynów oraz wielkopowierzchniowych sklepów i fabryk lub zakładów produkcyjnych zatrudnia osoby z krajów uznawanych za biedniejsze niż Polska.

Poznaj podstawowe definicje w przypadku zatrudniania cudzoziemców

W myśl obecnie obowiązującego prawa, cudzoziemcem nazywamy każdą osobę, która posiada obywatelstwo jakiekolwiek inne niż polskie. Są to zatem zarówno mieszkańcy krajów Unii Europejskiej, jak i Azjaci oraz Afrykańczycy – wszystkich łączy bowiem brak polskiego obywatelstwa. Zatrudnieniem z kolei nazywa się czynny stosunek pracowniczy pomiędzy pracodawcą a pracownikiem, który polega na pełnieniu wybranych funkcji w zamian za uzyskanie wynagrodzenia rozliczanego w wyznaczonym okresie, przeważnie miesięcznym.

Zezwolenie na pracę – dokument na wagę złota

Najważniejszym dokumentem uprawniającym przedsiębiorcę do zatrudnienia cudzoziemca jest zezwolenie na pracę, wydawane na podstawie wniosku złożonego do wojewody lub starosty odpowiedniego dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy. Wniosek musi zawierać wszelkie istotne dane z punktu widze zatrudnionego. Niezbędne okaże się między innymi przekazanie rzetelnej i zgodnej z prawdą informacji na temat wysokości wynagrodzenia oraz okresie rozliczeniowym, która nie może być niższa niż w przypadku innych pracowników wykonujących pracę na podobnym lub takim samym stanowisku. Dzięki temu pracodawcy nie mogą nadmiernie obniżać pensji i pogarszać warunków bytowych przyjezdnych cudzoziemców. Niezbędne okaże się także przedstawienie dokumentu potwierdzającego duże braki kadrowe na danym stanowisku. Oświadczenie musi wystawić starosta lub wojewoda po sprawdzeniu rejestru bezrobotnych, dzięki czemu obcokrajowcy z krajów słabo rozwiniętych nie są traktowani przez pracodawców jako sposób na tanią, lecz wydajną siłę roboczą.

Długość zezwolenia wynosi z urzędu maksymalnie trzy lata, czas ten można jednak przedłużyć. Może to jednak zrobić wyłącznie podmiot, u którego zostaje zatrudniony pracownik z zagranicy. 

Zezwolenie na pracę – procedura uproszczona na podstawie oświadczenia

Polskie prawo dopuszcza pewien wyjątek, dzięki któremu zatrudnianie obcokrajowców z Ukrainy i Białorusi oraz innych krajów jest znacznie prostsze niż dotychczas. Pracodawca w ściśle określonych przypadkach nie musi bowiem wnioskować o wydanie zezwolenia, może to jednak nastąpić wyłącznie w sytuacji, gdy przyszły pracownik będzie wykonywał pracę dokładnie oznaczoną w wykazie zawodów. O zezwolenie nie musi się ubiegać także pracodawca, który planuje przedłużyć wydane już zezwolenie dotychczasowemu pracownikowi z zagranicy, z czym pomaga agencja pracy zatrudniająca obcokrajowców.

Rodzaje zezwoleń – poznaj wszystkie z nich

Zatrudnienie obcokrajowca na umowę zlecenie lub umowę o pracę nie jest prostym zadaniem. Szczególnie istotne i problematyczne dla pracodawców są rodzaje zezwoleń, które różnią się między sobą wieloma aspektami prawnymi i warto je poznać zawczasu, jeszcze przed złożeniem wniosku.

W przypadku zezwolenia “A” mamy do czynienia z sytuacją, kiedy przedsiębiorca zatrudniający cudzoziemca wykonuje swoją działalność w Polsce i jest w niej zarejestrowany jako przedsiębiorca. To najczęściej spotykane rozwiązanie w Polsce. Zezwolenie “B” oznacza już sytuację, kiedy pracownik z zagranicy będzie zasiadał w zarządzie spółki, a zezwolenie “C” – obcokrajowca, który pracuje u pracodawcy z zagranicy, delegowanego na terytorium Rzeczypospolitej. Zezwolenie “D” z kolei oznacza cudzoziemca delegowanego na terytorium RP i zatrudnionego w firmie, która nie posiada w Polsce swojego oddziału, podobnie jak w przypadku zezwolenia “E”.

Zatrudnienie obcokrajowca – krok po kroku

Zatrudnienie obcokrajowców to długi i żmudny proces, często jednak stanowi ostatni ratunek dla przedsiębiorcy, który nie jest w stanie znaleźć pracowników na to miejsce wśród rodaków. Jeśli chcesz zatrudnić osobę z zagranicy, koniecznie ustal na podstawie dokumentacji jego realne pochodzenie, od którego zależy zakres kolejnych obowiązków związanych z np. wydaniem zezwolenia. Koniecznie określ również rodzaj stanowiska pełnionego przez przyszłego pracownika z zagranicy, w tym zakres pracy oraz jej rodzaj. Te dane mają również wpływ na typ zezwolenia, dlatego należy je bezwzględnie wypełnić zgodnie z prawdą i stanem rzeczywistym.

W dokumentacji powinny znaleźć się wszystkie istotne pisma oraz dotychczasowe zezwolenia i inne dokumenty wymagane przez poszczególne urzędy, niezbędne okażą się także dowody uiszczenia wszelkich opłat. Tylko w ten sposób można w efekcie końcowym złożyć wniosek o zezwolenie w urzędzie właściwym dla miejsca zarejestrowania spółki lub działalności gospodarczej. Na uzyskanie zezwolenia czeka się nawet kilka miesięcy, a na podstawie wydanej decyzji można zatrudnić cudzoziemca w swojej firmie bądź przekazać mu ją w celu wnioskowania o wizę.

Praca obcokrajowca na umowę bez zezwolenia jest możliwa?

Prawo dopuszcza możliwość zatrudnienia obcokrajowca bez zezwolenia w niektórych ściśle określonych przypadkach. O zezwolenie nie musi ubiegać się cudzoziemiec posiadający status uchodźcy bądź posiadający zezwolenie na osiedlenie się na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Dokument ten nie jest również niezbędny w przypadku, gdy obcokrajowiec obecnie korzysta z ochrony czasowej bądź uzupełniającej bądź też gdy ma zgodę na osiedlenie się na terenie naszego kraju.

Prawo wyszczególnia także wiele innych możliwości zrezygnowania z wnioskowania o zezwolenie na pracę. Należy do nich między innymi rodzaj wykonywanej przez nich pracy. O zezwolenie nie musi się starać student realizujący na terenie Polski praktyki zawodowe bądź nauczyciele języków obcych wykonujących pracę bezpośrednio w swoim zawodzie.

Wymagania względem zatrudniania cudzoziemca bez zezwolenia

Zatrudnianie obcokrajowców z Ukrainy bądź Białorusi jest szczególnie proste, gdyż w przypadku tych pracowników nie wymaga się zezwolenia, podobnie jak w przypadku Armenii, Mołdowy oraz Gruzji i Rosji. Do ich zatrudnienia wystarczy samo oświadczenie na okres maksymalnie 6 miesięcy w przeciągu 12 miesięcy. Pracodawcę czeka w takim przypadku znacznie mniej formalności – nie bez powodu zatrudnianie obcokrajowców z Ukrainy jest w Polsce aż tak popularnym zjawiskiem wśród nowoczesnych pracodawców. 

Urząd ma bowiem 7 dni na zarejestrowanie oświadczenia liczone od dnia jego wpływu do urzędu, czas ten jednak może się wydłużyć do 1 miesiąca w przypadku, gdy oświadczenie wymaga pewnych wyjaśnień. Wadą tego rozwiązania jest z pewnością ograniczenie w liczbie krajów do łącznie sześciu, a także ograniczony czas pobytu.

Jak się okazuje, zatrudnienie pracowników cudzoziemców ma wiele zawiłości prawnych oraz wymaga spełnienia szeregu różnych formalności, dlatego zachęcamy do przygotowania się do tego procesu zawczasu. Tylko w ten sposób można uchronić się przed wieloma kłopotami związanymi z nieprawidłowo przeprowadzonym postępowaniem, które może skutkować wieloma nieprzyjemnościami ze strony właściwego urzędu.

Polecane wpisy

Leasing pracowników – jak przebiega cały proces? Rekrutacja i selekcja pracowników – czym się różnią te dwa procesy? Jakie są ich etapy i metody?